portret van Francisco Manuel de Melo

Benjamin Nicolaas Teensma (1932)

Dr. Benjamin Nicolaas Teensma werd geboren te Pematang Siantar, Indonesië op 7 maart 1932. Hispanist, lusitanist (=wetenschapper Portugese taal- en letterkunde) en filoloog. Hij studeerde Portugees en Spaans aan de Universiteit Utrecht. promoveerde in 1966 aan de Universiteit van Amsterdam. Vanaf 1980 was Dr. Teensma verbonden aan het Leiden Department of Latin American Studies en universitair docent Portugese taal en -letterkunde aan de universiteiten van Utrecht en Groningen. Dr. Teensma publiceert over de geschiedenis van de sefarden in Amsterdam, de Portugese expansie in Azië en de Nederlandse expansie in Noordoost-Brazilië. In 1992 ging hij met pensioen, maar bleef actief binnen zijn vakgebied.

In 1956 schonk Dr. Teensma boeken aan het Spaans, Portugees en Ibero-Amerikaans Instituut te Utrecht.

Teensma  verkocht in 1974 zijn collectie boeken (alles rariora) van de Portugese auteur Don Francisco Manuel de Melo (1608-1666). De collectie omvatte 36 titels. Deze had hij in de jaren ’60 verzameld voor zijn proefschrift Don Francisco Manuel de Melo (1608-1666) : inventario general de sus ideas.

Don Francisco Manuel de Melo (1608-1666)

Francisco Manuel de Melo (ook Mello) (Lissabon, 23 november 1608 – Lissabon, 24 augustus 1666) was een Portugese schrijver, diplomaat en militair.

In Lissabon studeerde hij aan het Jezuïetencollege Santo Antão humane wetenschappen en wiskunde. Na zijn studie begon hij aan een militaire loopbaan, die hem naar Vlaanderen leidde, waar hij in de loop van de Dertigjarige Oorlog een Portugees regiment tegen de Nederlanders commandeerde in 1639. Over het algemeen diende hij meer dan vijf jaar in dienst van de Orde van Christus voor het Spaanse leger. Na het voltooien van zijn militaire carrière, kwam hij in dienst bij de Spaanse rechtbank als hoveling. Hij sloot vriendschap met de beroemde Spaanse satiricus Francisco de Quevedo. Eerst voor de Spanjaarden en later voor de herstelde Portugese kroon (Portugal was weer onafhankelijk geworden na de persoonlijke unie met Spanje in 1640 onder koning Dom Juan IV), reisde hij als diplomaat door vele delen van Europa.

Vanwege zijn politieke opvattingen werd hij in 1641 beschuldigd van moord en gevangen gezet. In 1650 werd hij vrijgelaten en vanaf dan werd hij verbannen naar Bahia in Brazilië. Veel van zijn literaire werk schreef hij in de gevangenis en in ballingschap in Brazilië. In 1658, bij de dood van Koning Juan IV, keerde De Melo terug naar Portugal.

Op 57-jarige leeftijd stierf hij na een avontuurlijk leven op 13 oktober 1666 in de voorstad Alcantara in Lissabon.

Don Francisco Manuel de Mello was een van de veelzijdige schrijvers van zijn tijd. Hij publiceerde lyrische poëzie in het Portugees en Spaans, een verhaal over de ontdekking van Madeira, werken over het ascetische leven en de plichten van vrouwen, evenals komedies.