Augustinus. Confessiones, Hs. 40, 2r
Het klooster van de orde der Reguliere Kanunniken van St. Augustinus ofwel het Huis van St. Maria en de Twaalf Apostelen werd gesticht in de jaren 1290-1292 en werd gevestigd in de gebouwen van het voormalige klooster van de Zakbroeders, een orde die door de paus was opgeheven. De Utrechtse Regulieren waren aanvankelijk ondergeschikt aan de proosdij Bethlehem bij Doetinchem, tot ze in 1430 deel uit gingen maken van de Congregatie van Windesheim.
Door het Utrechtse Schisma, waarbij de kanunniken het interdict van de paus wilden eerbiedigen, zagen de monniken zich gedwongen Utrecht te verlaten in 1427. Vijf jaar later keerden een aantal terug naar het klooster. In 1439 werd het klooster getroffen door de pest, waarbij alle kanunniken op twee na aan stierven. Daarna volgde een periode van bloei, tot het magistraat van Utrecht tussen 1580 en 1595 het voortbestaan onmogelijk maakte. In 1581 werd de bibliotheek van het klooster in beslag genomen.
| Onderwerp: | middeleeuwen, bibliotheken, geschiedenis, codicologie, Utrecht |
| Jaar uitgave: | ca. 1200-1519 |
| Omvang: | 144 handschriften en 80 gedrukte werken, waarvan 68 incunabelen en 12 vroege drukken |
| Documentsoort: | handschriften, incunabelen, vroege drukken, handschriftfragmenten, maculatuur |
| Ontsluiting: | grotendeels ontsloten in de computercatalogus op provenance: Regulierenklooster (Utrecht) M.P. van Buijtenen, met een codicologische bijdrage van G. Gerritsen-Geywitz. De bijbel van de Regulieren te Utrecht : 15e-eeuws schisma in het licht van 13e-eeuws Frans handschrift. Utrecht, Universiteitsbibliotheek, 1984. [Hs. 29]. Digitale reproductie Hs 49 (Hs 2 A 4), Universiteit Utrecht
|
| Algemene literatuur: | Handschriften en Oude Drukken van de Utrechtse Universiteitsbibliotheek. Utrecht, 1984, 50-80. Cornelis Block’s kroniek van het Regulierenklooster te Utrecht / medeged. door J.G.Ch. Joosting, in: Bijdragen en mededeelingen van het Historisch Genootschap, (gevestigd te Utrecht) 16 (1895) 1-93. A. Hulshof, “Een en ander over de bibliotheek van het regulierenklooster te Utrecht“, in: Tijdschrift voor boek- en bibliotheekwezen 8 (1910) 17-48. A. Hulshof, “De reguliere kanunniken te Utrecht en hun prior Johannes Passert tijdens het Utrechtsche schisma“, in: Bijdragen en mededeelingen van het Historisch Genootschap (gevestigd te Utrecht) 34 (1913) [405]-475. H.W.E. Luijten, Het Regulierenklooster Maria en de Twaalf Apostelen te Utrecht. Utrecht 1986 (doctoraalscriptie mediëvistiek). Gisela Gerritsen-Geywitz, “Die Utrechter Chorherrenbibliothek zwischen Kirchenspaltung und Klosterchronik”, in: Sources for the history of medieval books and libraries / ed. by Rita Schlusemann, Jos. M.M. Hermans and Margriet Hoogvliet. Groningen, 1999, p. 3-22. Handschrift 49 (Wikipedia) Collectie Bibliotheken van Utrechtse kloosters en kapittels Collectie Bibliotheek van de Paulusabdij Collectie Bibliotheek van het Kartuizerklooster Nieuwlicht Collectie Bibliotheken van Utrechtse kapittels / Domein-Archief |
| Opmerkingen: | samen met de collecties Bibliotheek van de Paulusabdij, Bibliotheek van het Nieuwlicht en Bibliotheken van de Utrechtse kapittels / Domeinarchief vormt de collectie Bibliotheek van het Regulierenklooster de collectie Bibliotheken van Utrechtse kloosters en kapittels |
| Groei: | afgesloten |
| Overige informatie: | in de laatste decennia van de vijftiende en wellicht in het begin van de zestiende eeuw werden er nog boeken geschreven in het klooster, maar de boekproductie stond toen op een laag niveau. Slechts één van de incunabelen is niet met pen bewerkt, de overige wel. |
