portret (fotograaf onbekend)

Nicolaas Bloembergen (1920-2017)

Nicolaas  (Nico) Bloembergen werd geboren te Dordrecht op 11 maart 1920, als zoon van een directeur van een kunstmestfabriek en een lerares Frans. Op het Utrechts Stedelijk Gymnasium, waar Bloembergen van 1932 tot 1938 op zat, was hij de beste van zijn eindexamenjaar. Van 1938 tot 1943 studeerde Bloembergen natuurkunde aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Hij deed zijn doctoraalexamen in 1943 onder prof. Pim Milatz. In 1945 vertrok hij naar Harvard, waar hij gelijk betrokken werd bij onderzoek naar kernmagnetische resonantie of NMR (Nuclear Magnetic Resonance), dat de basis vormt voor de bekende mri-scans. Na zijn promotie in Leiden in 1948 keerde hij terug naar Harvard, waar hij snel promotie maakte tot professor. In 1958 werd Bloembergen Amerikaans staatsburger. In 2000 werd hij professor in Tucson, Arizona. Hier overleed hij op 5 september 2017.

Bloembergen deed baanbrekend onderzoek op het gebied van de laserspectroscopie. Hiervoor verkreeg Bloembergen in 1981 samen met Arthur Schawlow en Kai Sieg de Nobelprijs voor Natuurkunde. In Utrecht werd in 2001 een gebouw naar hem vernoemd (Padualaan 12). Tijdens zijn leven ontving hij negen eredoctoraten.

De Collectie Bloembergen is het werkarchief van Rob Herber, de biograaf van Bloembergen. Het bevat materiaal dat hij gebruikte voor de publicatie van Nico Bloembergen: meester van het licht (2016) en een bewerkte versie in het Engels Nico Bloembergen: master of light (2019). Het werkarchief van Rob Herber werd in oktober 2024 aan de Universiteitsbibliotheek Utrecht overgedragen. Het bevat tevens Herbers biografie en enkele van Bloembergens publicaties.