Repertorium | Collectie C.G.N. de Vooys

links: portet gemaakt door Johan Mekkink in 1943 (collectie Universiteit Utrecht). Midden: tekening door W. Vogelsang uit 1918 (collectie Universiteitsmuseum Utrecht)

Cornelis Gerrit Nicolaas de Vooys (1873-1955)

De Vooys werd geboren te Gouda op 26 mei 1873. Vanaf 1893 studeerde hij Nederlandse letteren aan de universiteit te Leiden. Na zijn promotie aldaar in 1900 werd De Vooys leraar Nederlands, eerst te Rotterdam en te Leeuwarden, vanaf 1902 aan het gymnasium te Assen. In 1912 werd hij privaat – docent in de Nederlandse letterkunde van de negentiende eeuw aan ode Rijksuniversiteit Groningen. In 1915 werd De Vooys benoemd tot hoogleraar in Utrecht.

In 1907 richtte hij samen met J. Koopmans het tijdschrift De nieuwe taalgids op, waarvan hij tot aan zijn dood eindredacteur was. De Vooys was voorziiter van de Vereniging Het Vondelmuseum.

De Vooys was de laatste hoogleraar op het gecombineerde terrein van de Nederlandse taal- én letterkunde. Hij ontving eredoctoraten te Gent en Johannesburg. De Vooys was actief op zeer breed terrein van zowel de taal- als de letterkunde, omdat hij meende dat een goede leraar zich niet vergaand diende te specialiseren. Van 1932-193 was hij rector magnificus. De Vooys ging in 1946 met emeritaat maar zette zijn taal- en letterkundige activiteiten voort.

Professor De Vooys overleed ten gevolge aan een verkeersongeval te Utrecht op 6 november 1955. Het voormalige ‘Instituut De Vooys’ van de Utrechtse vakgroep Nederlands (vanaf 1967 Emmakaan 29) werd in 1956 naar hem vernoemd tot de verhuizing in het najaar van 1987 naar de Uithof, Padualaan 14.

De geograaf A.C. de Vooys is zijn zoon.

In 1947/48 schonk De Vooys oude woordenboeken aan de bibliotheek.

Overeenkomstig de wens van De Vooys werd zijn gehele bibliotheek na zijn overlijden in 1955 ter beschikking gesteld aan:

– zijn vrouw en kinderen: wat zij wensen te behouden;

– de bibliotheek van de Rijksuniversiteit Utrecht, onder de volgende voorwaarden:

1. in de Nederlandse leeszaal wordt geplaatst al wat de in de functie zijnde hoogleraar of hoogleraren in het Nederlands daarvoor geschikt achten.

2. Daarna gaat de bibliotheek na, welke van zijn boeken ontbreken en neemt daar bezit van.

3. Van de overgebleven boeken worden de titels op fiches gebracht, die toegezonden moeten worden in volgorde aan deze buitenlandse bibliotheken die uit mijn boeken een keuze mogen doen:

a.de Gentse Universiteitsbibliotheek;

b. de bibliotheek van de Kon. Vlaamse Academie;

c. de Leuvense Universiteitsbibliotheek;

d. de bibliotheek van de Universiteit van Stellenbosch;

e. blijven er nog boeken over, dan worden deze ter keuze aangeboden aan binnenlandse bibliotheken, nl. de Provinciale bibliotheek te Middelburg en mogelijk andere, die naar de mening van de Utrechtse bibliothecaris daarvoor in aanmerking komen.

Een eventuele rest kan verkocht worden. Het bedrag komt dan in de kas van de Nederlandse Leeszaal.

Bij leven schonk De Vooys al boeken aan de Universiteitsbibliotheek. Zo schonk hij in de jaren 1915/16, 1919/20 – 1920/21, 1927/28 – 1928/29 diverse soorten boeken, in 1934/35 boeken over staathuishoudkunde en wereldoorlog, in 1947/48 oude woordenboeken en in 1948/49 verschillende werken. Zijn nalatenschap werd verdeeld over de centrale bibliotheek van de Universiteit Utrecht en de Nederlandse Leeszaal van de Universiteit.

De Stichting Vrienden van de Bibliotheek De Vooys werd opgericht in 1982 of 1983.

Onderwerp:	Nederlandse taal- en letterkunde
Jaar uitgave:	1601-1955 (zwaartepunt 20ste eeuw)
Omvang:	ruim 300 titels
Documentsoort:	gedrukt werk; 1 collegedictaat
Ontsluiting:	merendeels ontsloten in WorldCat onder provenance: Vooys, Cornelis Gerrit Nicolaas de, (1873-1955) collegedictaat: Koert van der Horst, Catalogus van de collectie collegedictaten van de Utrechtse Universiteitsbibliotheek. Utrecht, Universiteitsbibliotheek, 1994, 149.
Algemene literatuur:	Bundel opstellen van oud-leerlingen. Aangeboden aan prof. dr. C.G.N. de Vooys ter gelegenheid van zijn vijfentwintigjarig hoogleraarschap aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, 1915-16 october-1940. Met een bibliografie van prof. dr. C.G.N. de Vooys. Groningen, J.B. Wolters, 1940. Vooys voor De Vooys. Hulde-nummer van “De nieuwe taalgids” ter gelegenheid van de 80ste verjaardag van prof. dr. C.G.N. de Vooys op 26 mei 1953. Groningen, Wolters, 1953. C.B. van Haeringen, “Cornelis Gerrit Nicolaas de Vooys (Gouda, 26 mei 1873 – Utrecht, 6 november 1955)“, in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden, 1955-1956, 29-38. Ger Schmook: ‘Rouwhulde aan Prof. Dr. C.G.N. de Vooys’, in: Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde, 1955, p. 635-638. M. Schönfeld,”Herdenking van Cornelis Gerrit Nicolaas de Vooys (26 Mei 1873-6 November 1955)“, in: Jaarboek Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen 1955-1956, [298]-309. C.B. van Haeringen, “Cornelis Gerrit Nicolaas de Vooys (Gouda, 26 mei 1873 – Utrecht, 6 november 1955)“, in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1956, p. 27-39. W. de Vreese-v.d. Poll, “De Vooys en De Vreese”, in: Levende talen (1956), 138-147. [Hierin worden brieven van De Vooys aan De Vreese uit de periode 1898-1933 samengevat]. M.J.G. de Jong, Hoe fout waren De Vooys en Stuiveling? Eenvoudige feiten inzake de oorlogseditie van de Historische Schets, in: Literatuur : tijdschrift over Nederlandse letterkunde, 7 (1990) 9-17. W.P. Gerritsen, C. G. N. de Vooys en de explosie van de neerlandistiek. Utrecht, Vakgroep Nederlands, Universiteit Utrecht, 1995. Corrie de Haan, “Vooys, C.G.N. de“, in: Bio- en bibliografisch lexicon van de neerlandistiek. Leiden, 2004. “Scherpzinnigheid, gepaard met stage werklust : Cornelis de Vooys, de laatste allround neerlandicus”, in: Maurice van Lieshout, Gevoel, vernuft en verbeelding. 200 jaar Utrechtse neerlandistiek. Utrecht, Afdeling Nederlandse Taal en Cultuur van het Departement Talen, Literatuur en Communicatie. Faculteit Geesteswetenschappen Universiteit Utrecht, 2016, p. 26-32. Wikipedia Catalogus Professorum DBNL
Opmerkingen:	grotendeels bijeengeplaatst op de signaturen: MAG 138 …; MAG 284 … en 285 …
Groei:	afgesloten
Overige informatie:	De Leidse Universiteitbibliotheek is in het bezit van brieven van en aan De Vooys. Het betreft brieven van C.G.N. de Vooys aan J.H. van den Bosch, J.J. Mak, J.W. Muller, C.W.H. Lindenburg, J. Verdam, W.L. de Vreese, J.B. Wolters, A. Zijdeveld. Brieven aan De Vooys zijn afkomstig van het Consulaat der Nederlanden in Gent, J.J. Mak, C.W.H. Lindenburg, J.B. Wolters.