![](https://repertorium.sites.uu.nl/wp-content/uploads/sites/650/2020/09/Langeveld-met-boek-jaren-veertig.jpg)
![](https://repertorium.library.uu.nl/wp-content/uploads/sites/650/2024/01/langeveld-tekening-209x300.jpg)
![](https://repertorium.library.uu.nl/wp-content/uploads/sites/650/2024/05/Langeveldhandtekening-278x83.jpeg)
foto jaren ’40, fotograaf onbekend; tekening door Laurens Tuijnman (collectie onbekend, bron Utrechts Universiteitsblad)
Martinus Jan Langeveld (1905-1989)
Martinus Jan (Martien) Langeveld werd geboren op 30 oktober 1905 te Haarlem. Hij werd in 1921 ingeschreven aan het Amsterdamsch Lyceum en leerde daar de kinderen van Philip Kohnstamm kennen, met wie hij bevriend raakte. Op 30 juni 1925 voltooide Langeveld het gymnasium. Dat jaar schreef hij zich in aan de Universiteit van Amsterdam om Nederlands en filosofie te studeren. In zijn studentenjaren groeide het contact met Philip Kohnstamm, die zijn leermeester zou worden, en met de filosoof H.J. Pos. Onder invloed van Kohnstamm en Pos maakte Langeveld in de jaren dertig reizen door Duitsland. Hij volgde colleges bij onder andere Edmund Husserl, Martin Heidegger, William Stern en Theodor Litt.
Na zijn studie werkte Langeveld van 1931 tot 1939 als leraar Nederlands aan het Baarnsch Lyceum en in 1937 als privaatdocent aan de Universiteit van Amsterdam. Hij schreef er zijn proefschrift Taal en denken, waar hij in 1934 op promoveerde. In 1939 werd Langeveld, op voorspraak van Kohnstamm, benoemd tot buitengewoon hoogleraar pedagogiek aan de Universiteit van Utrecht en in 1941 werd hij, vanwege de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen, ook aan de Universiteit van Amsterdam bijzonder hoogleraar pedagogiek. In 1946 werd Langeveld benoemd tot gewoon hoogleraar te Utrecht in de pedagogiek, de algemene didactiek en de ontwikkelingspsychologie. Sedert 1931 heeft hij zich intensief beziggehouden met de hulp aan ouders en kinderen in opvoedingsmoeilijkheden in het door hem gestichte en geleide Pedagogisch Instituut der Rijksuniversiteit te Utrecht. Langeveld was een aanhanger van de Utrechtse Fenomenologische School.
In 1971 ging Langeveld met emeritaat. Na zijn afscheid van de universiteit was hij enige tijd verbonden aan de ‘experimentele universiteit’ van Henri van Praag, te Lugano (Zwitserland). Hij bleef ook nog geruime tijd publiceren, Langeveld heeft meer dan 500 publicaties op zijn naam staan. Hij kreeg eredoctoraten aan de universiteiten van Zürich en Pretoria.
Langeveld overleed te Naarden op 17 december 1989.
Het Martinus J. Langeveldgebouw (voorheen Centrumgebouw Zuid) van de faculteit Sociale Wetenschappen is naar hem vernoemd.
Eind jaren zeventig is al geprobeerd om een deel van het archief van Langeveld bij de bibliotheek van het toenmalige Instituut voor Pedagogische en Andragogische Wetenschappen onder te brengen.
De bibliotheek van Langeveld berust bij zijn erfgenamen. Vrijwel alle exemplaren van Langevelds bibliotheek zijn door hem in de marge van aantekeningen voorzien, zowel de door hem zelf geschreven boeken, als die van anderen.
Onderwerp: | pedagogie, onderwijskunde, psychologie, filosofie |
Jaar uitgave: | handschrift: 1937-1977; gedrukt werk: 1796-1969 |
Omvang: | 52 dozen |
Documentsoort: | handschrift: cliëntendossiers; gedrukte werken: 22 boeken (minstens) |
Ontsluiting: | inventaris gedeeltelijk ontsloten via WorldCat op provenance Langeveld, Martinus Jan |
Algemene literatuur: | “Langeveld, Dr. Martinus Jan“, in: Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld. Amsterdam, Van Holkema & Warendorf, 1938. P. 891-892. C.G. De Vries, Die teoretiese pedagogiek van M. J. Langeveld. Stellenbosch, Universiteits-Uitgewers, 1977. Ook verschenen als proefschrift Stellenbosch 1970. J.W. van Hulst, “Martinus Jan Langeveld 30 oktober 1905 – 15 december 1989“, in: Jaarboek der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, 1991, 154-162. S. Miedema, “In memoriam Martinus Jan Langeveld (30 oktober 1905 – 15 december 1989)”, in: Comenius : wetenschappelijk tijdschrift voor demokratisering van opvoeding, onderwijs, vorming en hulpverlening 10 (1990) 3-6. Jan Rispens, “In memoriam M.J. Langeveld”, in: Tijdschrift: Pedagogisch tijdschrift 15 (1990) nr. 1, p. 3-5. Ivo van Hilvoorde Grenswachters van de pedagogiek. Demarcatie en disciplinevorming in de ontwikkeling van de Nederlandse academische pedagogiek (1900-1970). Baarn, HBuitgevers, 2002. [Over o.a. Langeveld, J.H. Gunning Wzn. en Kohnstamm]. Baarn: HBuitgevers, 2002 Jaap Bos, M.J. Langeveld : pedagoog aan de hand van het kind. Amsterdam, Boom, 2011. Blog bij het boek. Bas Levering, “Martinus Jan Langeveld: Modern educationalist of everyday upbringing“, in: P. Standish & N. Saito (eds.), Education and the Kyoto school of philosophy. Dordrecht: Springer, 2012. P. 133-146. Vier grondleggers van de pedagogiek : Ph.A. Kohnstamm, M.J. Langeveld, H.W.F. Stellwag en S. Strasser (onder redactie van Vittorio Busato, Mineke van Essen en Willem Koops).Amsterdam, Prometheus Bert Bakker, 2015 (Pioniers van de Nederlandse gedragswetenschappen ; 3) S. Ramaekers, “Langeveld, Martinus J. (1905–1989)“, in: M. Peters (ed.) Encyclopedia of Educational Philosophy and Theory. Springer, Singapore, 2016. |
Opmerkingen: | |
Groei: | afgesloten |
Overige informatie: | schenking/aankoop nader te bepalen |