fotograaf onbekend, bron: Hendrik Uittien’s Geni Profiel; ex librus; twee boekstempels
Hendrik Uittien (1898-1944)
Hendrik Uittien, geboren op 16 september 1898 te Brummen, bezocht in Zutphen het gymnasium. In 1918 ging hij in Utrecht geneeskunde studeren. Maar hij stapte al snel over naar de studie biologie. Uittien promoveerde daar in 1929 op het proefschrift Ueber den Zusammenhang zwischen Blattnervatur und Sprossverzweigung. Hij was in verschillende functies verbonden aan het toenmalige Botanisch Museum van de Universiteit Utrecht, o.a. als conservator (1923-1926). Daarna gaf Uittien les aan de Middelbare Koloniale Landbouwschool te Deventer (1935-1937 en 1943 tot zijn ontslag door de Duitsers in januari 1944). Zijn felle houding t.o.v. de bezetter in W.O II kostte hem zijn baan. In het verzet was Uittien werkzaam als schrijver en distributeur voor het illegale blad Trouw. Hij werd op 30 januari 1944 opgepakt en op 10 augustus 1944 te Vught gefusilleerd.
Op wetenschappelijk gebied publiceerde hij met name op het gebied van de botanische systematiek en morfologie. Daarnaast publiceerde hij o.m. over plantenfolklore, dialect en de volksnamen van planten. Hij correspondeerde met vele botanici in o.m. Nederland, Duitsland en Engeland. Postuum verscheen nog zijn werk De volksnamen van onze planten, uitgegeven door J. Lanjouw in 1946.
Uittien was niet alleen een studeerkamergeleerde. Hij bracht zijn historisch kennis in de praktijk door de aanleg van zijn Middeleeuwse tuin achter zijn huis aan de Dahliastraat in Deventer, inclusief Middeleeuwse tuinbank. Vanuit het hele land kwamen plantkundige studenten op excursie om Uittiens Middeleeuwse tuin te bewonderen, meestal gecombineerd met plantenexcursies langs de IJssel.
De familie van Dr. H. Uittien schonk zijn bibliotheek uit diens nalatenschap in 1945 aan het Laboratorium voor bijzondere plantkunde en plantengeografie van de Rijksuniversiteit Utrecht.
Zijn omvangrijke en kostbare bibliotheek bevat een groot aantal werken over de geschiedenis van de botanie, over botanische folklore en plantenmorfologie. In het bijzonder zijn de oude drukken waaronder vele prachtexemplaren. Daarnaast een klein archief, waaronder onuitgegeven aantekeningen en breiven. Mogelijk ook nog gelegenheidsgedichten.
| Onderwerp: | geschiedenis van de botanie, plantensystematiek m.b.t. Nederland, Suriname en Indonesië, plantenfolklore, volksnamen van planten, wilde planten in keukenrecepten |
| Jaar uitgave: | 1916-1917,1935-1943 (hs); 1510-1941 (gedrukt werk) |
| Omvang: | 2 archiefdozen; gedrukt werk: minstens 128 titels |
| Documentsoort: | correspondentie, overdrukken, kopij en/of aantekeningen bij overdrukken, tijdschriftnummers, dagboekbladen, tekeningen etc.; gedrukt werk |
| Ontsluiting: | getypte inventaris boeken zijn deels ontsloten via WorldCat op de provenances: Bibliotheca Uittieniana (Utrecht) en Uittien, Hendrik brieven uit de collectie Uittien zijn opgenomen in de CEN (Corpus Epistolarum Neerlandicarum) |
| Algemene literatuur: |
J.J. Swart, “In memoriam dr. H. Uittien : 16 sept. 1898 – 9 aug. 1944”, in: Vakblad voor biologen 25 (1945), nr. 10-11, p. 77-78. biografie in: H. Uittien, De volksnamen van onze planten. Zutphen, 1946. J. Lanjouw, “In memoriam H. Uittien“, in: Mededelingen van het Botanisch Museum en Herbarium van de Rijksuniversiteit te Utrecht 96 nr. 1 (1948) 55-68 (Met bibliografie). J. Lanjouw, “In memoriam H. Uittien”, in: Nederlandsch kruidkundig archief 44-45 (1949) 59-68. Lydia E. Winkel, De ondergrondse pers, 1940-1945. [Utrecht], Veen, 1989. – P. 251. Michiel Bussink, Botanicus in oorlogstijd. Leven en werk van Hendrik Uittien. Zeist, KNNV Uitgeverij, 2021. Nationaal Monument Kamp Vught: Hendrik Uittien Petra Teunissen-Nijsse, “Hendrik Uittien: een volmaakt mens in zijn soort” (webpagina Biografieportaal) Struikelstenen in Deventer (webpagina) |
| Opmerkingen: | boekencollectie verspreid geplaatst; archief geplaatst als HSS: Archief Uittien … |
| Groei: | afgesloten |
| Overige informatie: | archief afkomstig uit de Bibliotheek Systematische Plantkunde, jaar schenking: 2008 |