Afbeelding door N. van der Monde van de gevelsteen met het wapen van mr. Evert van de Poll en de fundatiesteen boven de ingangspoort van het Werkhuis van mr. Evert van de Pol aan Nicolaasdwarsstraat te Utrecht. Collectie Het Utrechts Archief, catalogusnummer 135175.

Van de Poll

Evert (of Everard) van de Poll, ook bekend onder de gelatiniseerde naam Eberhardus Pollio, werd in Utrecht geboren als zoon van Herman van de Poll en Geertruida Thin. Op 1 januari 1580 liet hij zich als student rechten inschrijven aan de universiteit te Leiden. Nadat hij de titel doctor in de beide rechten had behaald, zette hij zijn studie in 1587 voort aan de universiteit van Heidelberg. Na zijn terugkeer naar zijn geboortestad Utrecht werd hij benoemd tot advocaat van het Hof van Utrecht en tot landsadvocaat van dit gewest. Evert (Everard) van de Poll overleed in 1602.

In zijn testament van 10 augustus 1602 bestemde Van de Poll vrijwel zijn gehele vermogen voor de inrichting en het onderhoud van een werkhuis, waar bedelaars een ambacht moesten uitvoeren. Dat werkhuis werd in 1604 geopend in het voormalige Karmelietenklooster aan het Nicolaaskerkhof. Zijn boeken vermaakte Van de Poll aan de stad Utrecht. De vroedschap heeft nog overwogen de boeken publiekelijk te verkopen om de opbrengst ten goede te laten komen aan het werkhuis, maar kwam daar later op terug, zodat de boeken alsnog werden toegevoegd aan de Stadsbibliotheek, gevestigd in het koor van de Janskerk.

Door de komst van het legaat van Van de Poll groeide de Stadsbibliotheek van ca. 600 tot ca. 1400 à 1600 banden. Daarmee verschoof tevens het accent van handgeschreven boeken naar gedrukte boeken.

Evert van de Poll verwierf zijn boeken door aankoop en schenking, o.a. van Justus Lipsius en Hugo de Groot, die exemplaren van door hen zelf geschreven werken aan Van de Poll schonken. Verder verwierf hij veel boeken via zijn oom, de landsadvocaat Floris Thin. Ook wist Van de Poll een aantal boeken in bezit te krijgen, die oorspronkelijke uit Utrechtse kloosters afkomstig waren, maar bij de confiscatie van de kloosterbibliotheken aan de aandacht waren ontsnapt.