Links: exterieur (bron: Reliwiki); rechts: interieur schuilkerk (foto: E.A. van Blitz en Zn., 1913)(Collectie Het Utrechts Archief)
Collectie van de Kathedrale kerk van Sinte Gertrudis
De oud-katholieke Gertrudiskathedraal (officieel: Kathedrale kerk van Sinte Gertrudis) werd in 1634 gesticht als de schuilkerk van Sinte Gertrudis aan de Mariahoek in enkele huizen van de kapittelheren van de Mariakerk. De Mariakerk werd in 1844 afgebroken. De oorspronkelijke schuilkerk bestaat nog steeds. Het huidige kerkgebouw aan het Willemsplantsoen ervoor werd tussen 1912 en 1914 gebouwd in neoromaanse stijl, naar ontwerp van de architect E.G. Wentinck. De Gertrudiskathedraal is zetel van de oud-katholieke aartsbisschop van Utrecht.
De collectie van de Gertrudiskathedraal bestaat uit een kapittelbibliotheek, een parochiebibliotheek en de bibliotheek van het Franse Huis (Huis Clarenburg), die zich bevonden op verschillende locaties in de kerk en de schuilkerk.
Vermoedelijk is een deel van de collectie afkomstig uit het jansenistische klooster Port-Royal (ten zuidwesten van Parijs). Een deel daarvan is uit het huis Rijnwijk bij Zeist gekomen, waar jansenistische vluchtelingen uit Frankrijk en de Zuidelijke Nederlanden een Frans seminarie hadden gesticht. De collectie is rijk aan unieke drukken en werken die verder niet in Utrecht of Nederland bewaard zijn gebleven.
In 2008 en 2012 zijn vanuit de Gertrudiskerk twee collecties naar de UB gekomen. Deze boeken waren beschimmeld en is schoongemaakt.
| Onderwerp: | theologie; zwaartepunt: jansenisme en oud-katholicisme, werken van Blaise Pascal |
| Jaar uitgave: | ca. 1485-1966 (zwaartepunt: 17de-18de eeuw) |
| Omvang: | ca. 9.000 banden (ca. 400 meter) |
| Documentsoort: | voornamelijk gedrukt werk: monografieën, waaronder veel pamfletten en herderlijke brieven, enkele tijdschriften |
| Ontsluiting: | sinds 2013 wordt gewerkt aan het catalogiseren van de collectie in de computercatalogus; deze titels zijn te vinden onder de provenance Gertrudiskathedraal (Utrecht). Per september 2017 moeten nog ongeveer 1.200 banden (ca. 2.600 titels, waarvan ca. 30 handschriften) gecatalogiseerd worden. |
| Algemene literatuur: | Wikipedia: Sint-Gertrudiskathedraal OKK Utrecht: De kathedrale kerk van Sinte Gertrudis E. Lagerwey, Geschiedenis der gemeente van de heilige Gertrudis te Utrecht. Utrecht, De Ploeg, 1932. Fred Smit e.a., Adjutorio Redemptoris. Dr. Andreas Rinkel, aartsbisschop van Utrecht. 1889-1979. Amersfoort, 1987 A.C. de Kruijf, Miraculeus bewaard: middeleeuwse Utrechtse relieken op reis: de schat van de oud-katholieke Gertrudiskathedraal, Zutphen, 2011. Proefschrift Amsterdam UvA. Coen van Kasteel, De Utrechtse kerk van de belofte : gedenkboek van 100 jaar oud-katholiek Sinte Geertrudiskathedraal 1914-2014. Utrecht, 2014. Dick Schoon, Een Oud-Katholieke gedenkplaats: Het Franse Huis. Lezing bij de herdenking van 125 jaar Bisschopsverklaring, september 2014. |
| Opmerkingen: | bijeengeplaatst op formaat op de signaturen: ODG 1-…, ODK 5000- …, ODV 2500- …, MBZ 1- … en Hs. Gertrudis OK ms .. De collectie Gertrudiskathedraal vormt samen met de collecties Centrale Oud-Katholieke Bibliotheek en Bibliotheek van het Oud-Katholiek Seminarie de collectie Oud-Katholieke Kerk |
| Groei: | afgesloten |
| Overige informatie: | de collectie is in twee delen, in 2008 en 2011, overgebracht naar de UB Utrecht.De collectie is eigendom van de Oud-Katholieke Kerk en in 2012 door de Stichting Behoud Cultureel Erfgoed van de Oud-Katholieke Kerk aan de UB Utrecht in bruikleen gegeven |