Oud-Katholiek Seminarie bij de kerk van de H.H. Willibrordus en Bonifatius aan de Muurhuizen te Amersfoort (l), ‘Collegezaal’ en bibliotheek van het Oud-Katholiek Seminarie te Amersfoort (r)
Bibliotheek van het Oud-Katholiek Seminarie (OKS)
De geschiedenis van het Oud-Katholiek Seminarie gaat terug tot het jaar 1602, toen in Keulen een priesteropleiding werd gestart. In 1616 splitste zich hiervan een opleiding voor de toekomstige clerus van het bisdom Haarlem af, gevestigd in Leuven. Toen in 1723 onenigheid over de keuze van een nieuwe aartsbisschop van Utrecht leidde tot een formele scheuring binnen de Nederlandse katholieke kerk, verloor de Oud-Bisschoppelijke Cleresei zijn Leuvense priesteropleiding.
In 1725 werd in een gebouw bij de kerk van de H.H. Willibrordus en Bonifatius aan de Muurhuizen te Amersfoort het nieuwe seminarie voor Utrecht en Haarlem in gebruik genomen. Tot 1957 bleef het seminarie in dat complex gehuisvest. Toen werd het verruild voor een nieuw gebouw aan de Amersfoortse Koningin Wilhelminalaan.
In 1969 verbond het OKS zich met de theologische faculteit van de Rijksuniversiteit Utrecht en verhuisde het seminarie van Amersfoort naar de Uithof bij Utrecht. In 2011 is de theologie, inclusief het seminarie, verhuisd naar de Utrechtse binnenstad van Utrecht (de Trans, achter het Domplein) en vandaar, in 2013, naar het Janskerkhof. De bibliotheek bleef echter achter in Amersfoort.
Vermoedelijk is een deel van de collectie afkomstig uit het jansenistische klooster Port-Royal, deels via onduidelijke wegen, deels via het huis Rijnwijk bij Zeist, waar jansenistische vluchtelingen uit Frankrijk en de Zuidelijke Nederlanden een Frans seminarie hadden gesticht.
De volgende deelcollectie is te onderscheiden:
| Onderwerp: | theologie; zwaartepunt: jansenisme en oud-katholicisme |
| Jaar uitgave: | 1511-1904 (zwaartepunt: 18e eeuw) |
| Omvang: | in totaal ca. 26.000 titels: 17.000 gedrukte pamfletten en herderlijke brieven in de varia-collectie, 8.800 gedrukte boeken in de “gewone” collectie, 150 handgeschreven boeken, ca. 40 handgeschreven brieven |
| Documentsoort: | gedrukt werk, waaronder een zeer omvangrijke varia-collectie van pamfletten en herderlijke brieven; handschriften, voornamelijk handgeschreven boeken en brieven |
| Ontsluiting: | ca. 6.500 titels (ca. 80%) van de “gewone” collectie zijn opgenomen in WorldCat. De overige ca. 19.500 titels zijn opgenomen in de kaartcatalogus in de handboekerij op de 6de verdieping van de UB Utrecht Utrecht Science Park gedeeltelijk ontsloten in de computercatalogus op provenance Oud-Katholiek Seminarie (Amersfoort) M. Lamberigts, “Een catalogus der varia van de bibliotheek van het Oud-Katholiek Seminarie te Amersfoort“, in: Ex officina 3 (1986) 13-24. |
| Algemene literatuur: | Wietse van der Velde, “Van Keulen via Leuven en Amersfoort naar Utrecht : vier eeuwen oud-katholieke priesteropleiding in vogelvlucht” (webpagina). |
| Opmerkingen: | bijeengeplaatst op formaat op de signaturen: ODB 1-…; ODK 1-…; ODV 1-…, ODZ 1000-… de collectie Bibliotheek van het Oud-Katholiek Seminarie vormt samen met de collecties Centrale Oud-Katholieke Bibliotheek en Gertrudiskathedraal de collectie Oud-Katholieke Kerk |
| Groei: | afgesloten |
| Overige informatie: | de collectie, eigendom van het Metropolitaan kapittel van Utrecht, is sinds 2001 als bruikleen in de UB Utrecht ondergebracht. Eind 2017 besloot het kapittel de bruikleen te beëindigen en de boekencollecties in eigendom aan de UB over te dragen. De ondertekening van de overdrachtsovereenkomst vond plaats op 22 maart 2018Het materiaal van na 1900 is achtergebleven in het voormalige gebouw van het Seminarie aan de Koningin Wilhelminalaan 3, te Amersfoort |