Logo Universiteit Utrecht, link naar homepage

Repertorium

Collectie Van Buchell (Huybert van Buchell)

portret met familiewapen uit 1574 uit de kring rond Bartholomaeus Bruyn (II) (collectie Universiteit Utrecht). Dit portret hing in de voorhal van de Universiteitsbibliotheek en was in 1605 gelegateerd.

Huybert van Buchell (1513-1599)

Huybert (ook Hubert) van Buchell werd op 31 mei 1513 geboren als een van de veertien kinderen van Edmont van Buchell en Judith van Zuylen van Blasenburch. Hij studeerde rechten in Keulen, waar hij in 1539 als rechtenstudent werd ingeschreven. Van Buchell was in Utrecht kanunnik van het kapittel van Sint-Marie, dat na de reformatie niet veel meer was dan een vermogensfonds voor de protestantse elite. In 1569 verliet Van Buchell Utrecht en vestigde hij zich in Keulen. Dit uit woede dat er bij hem in Utrecht Spaanse soldaten werden ingekwartierd en hij het slachtoffer werd van hun intimidaties. Van Buchel verzamelde een enorme bibliotheek met vooral veel theologische werken, met als aandachtspunt de Reformatie. Van Buchell bleef tot zijn dood in Keulen en overleed, bijna 86 jaar oud, op 28 mei 1599.

In 1579 maakte Van Buchell zijn testament op. Daarin vermaakte hij zijn boeken aan de Jacobikerk. Toen er in 1584 een Stadsbibliotheek in het koor van de Janskerk werd gevestigd, wijzigde Van Buchell zijn testament niet. Van Buchell sympathiseerde met de hervormingsgezinde Duifhuisgemeente, die van de Jacobikerk gebruik maakte. Mogelijk speelde ook mee dat de Stadsbibliotheek (nu Universiteitsbibliotheek) in de eerste jaren van haar bestaan in een weinig florissante toestand verkeerde. Toch hebben de executeurs van Van Buchells testament zijn bibliotheek in de Janskerk laten onderbrengen. In de tussentijd had de Stadsbibliotheek mede door de verwerving van het legaat van Van de Poll een nieuwe impuls gekregen. Dankzij de komst van de bibliotheek van Van Buchell verdubbelde de omvang nogmaals.

Onderwerp:

protestantisme, geschiedenis, geografie en geneeskunde

Jaar uitgave: 1470-1599
Omvang: ca. 2000 banden (bijna 2200 titels), waaronder 6 incunabelen
Documentsoort: gedrukt werk, waaronder een groot aantal pamfletten
Ontsluiting:

titellijst, geordend op signatuur.

Titels gemerkt met ‘B’ in: Biblothecae Trajectinae catalogus libros tam typis excusos quam manuscriptos complectens. Utrecht, 1608.

handgeschreven kaartcatalogus

talrijke Duitse uitgaven van pamfletten zijn opgenomen in: J.F. van Someren, Pamfletten Bibliotheek der Rijksuniversiteit te Utrecht, niet voorkomende in afzonderlijke gedrukte catalogi der verzamelingen in andere openbare Nederlandsche Bibliotheken, 2 dl., Utrecht, 1915-1922.

ontsloten via WorldCat op provenance “Buchell, Huybert Edmont van”

M. Boas, “Een bandje met Keulsche drukken der 16de eeuw uit de Utrechtsche Universiteitsbibliotheek“, in: Het Boek 17 (1928) [13]-22.

Verzameling van documenten over Buchelius en zijn familie, $f UBU Hs 8 N 24 no. 1-19.

 

Algemene literatuur:

Handschriften en oude drukken van de Utrechtse Universiteitsbibliotheek. Utrecht, 1984, 189-200.

Vier eeuwen Universiteitsbibliotheek. Utrecht, 1986, 36-46.

Boekcultuur in de Lage Landen 1500-1800. Utrecht, 1993, nr. 175.

Judith Suzanne Pollmann, “Hubert van Buchel (1513-1599), kanunnik en weldoener”, in: Utrechtse biografieën : levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Utrechters, 2 (1995) 47-52.

Truus van Bueren, “Twee zielen, twee gedachten : de goede werken van Evert Zoudenbalch en Hubert van Buchel”, in: Ik geef om jou! : naastenliefde door de eeuwen heen / redactie Marije de Nood en Kees van Schooten. Zwolle, 2014, p. 76-83.

Frederike I. Kappers, Het huis van domproost Cornelis van Mierop, Kromme Nieuwegracht 66, Utrecht : onderzoek naar de geschiedenis van perceel, bebouwing, eigendom en bewoning tot 1884. Utrecht, 2014 (Steengoed ; nr. 56).

Copie van het Testament in dato 20 September 1579 en alle verdere stukken daartoe behoorende, van Huybert Edmont van Buchell. Te Utrecht, bij J. Mulder, 1795.

Wikipedia: Huybert van Buchell

Wikipedia: Büchel (Familie)

Collectie Buchelius (Arnout van Buchell)

Opmerkingen:

de Universiteitsbibliotheek Utrecht bezit ook een collectie handschriften en gedrukte werken afkomstig van Arnoldus Buchelius (Arnout van Buchel) (1565-1641), een neef van Huybert van Buchell. Zie hiervoor het lemma “Collectie Buchelius”.

Groei: afgesloten
Overige informatie: jaar schenking: 1603 en 1605