fotograaf onbekend; 2 boeketiketten, boekstempel

Universiteitsmuseum Utrecht

In 1918 vond Dr. P.H. van Cittert een grote collectie antieke wetenschappelijke instrumenten op de zolder van het Physisch Laboratorium aan de Bijlhouwerstraat. Deze vondst vormde de aanzet tot het oprichten in 1928 van de Stichting “Het Utrechts Universiteitsmuseum”. Een van de mede-oprichters was de directeur van de sterrenwacht, Prof. Dr. A.A. Nijland. Deze had – samen met zijn vader A.J. Nijland – een grote verzameling geschreven en gedrukte documenten, prenten en boeken met betrekking tot de geschiedenis van de universiteit bijeengebracht. Met deze twee verzamelingen was een degelijke basis voor het Universiteitsmuseum gelegd, waarvoor toen nog een geschikt gebouw gevonden moest worden.

In 1936 bestond de Universiteit Utrecht 300 jaar. De gemeente Utrecht stelde toen het pand Trans 8 ter beschikking ten behoeve van het Universiteitsmuseum. Het museum is gevestigd in het voormalig Botanisch Laboratorium. Dit pand werd in 1996 verbouwd. De oude hortus, die aan het museum grenst, is nu onderdeel van het museum.

Het museum onderging een verbouwing vanaf september 2020. De heropnening vond plaats op op 6 september 2023.

De bibliotheek van het Utrechtse Universiteitsmuseum omvat onder meer werken over de natuurwetenschappen. Medische geschiedenis komt aan bod met werken over oogheelkunde in de collectie Donders en de tandheelkundige collecties Kalman Klein en De Maar. Deze collecties bevatten historische boeken van wereldfaam.

Vanwege ruimtegebrek en verhuizingen zijn in het verleden bijna alle boeken overgebracht naar de Universiteitsbibliotheek locatie Science Park.

In 2021 zijn de laatste bibliotheekcollecties (behoudens een naslagcollectie) van het Universiteitsmuseum overgebracht naar de Universiteitsbibliotheek Utrecht. Oude drukken waren al veel eerder overgebracht.

Dr. W.A.F. Bannier, directeur van het museum van 1936-1951 verzamelde alleen maar waardevolle boeken en documenten. Zijn opvolger Dr. H.P. van Cittert bracht al spoedig de instrumenten over die hij had gevonden op eerdergenoemde zolder.

Deelcollecties van het Universiteitsmuseum zijn o.a.:

Collectie Van Cittert

Collectie Nijland

Collectie Reinink

Collectie Utrechtsch Geneeskundig Gezelschap “Matthias van Geuns”