bibliotheek van de Nederlandse Zendingsschool te Oegstgeest; Hendrik Kraemer (bron: Levensberichten KNAW-leden) en drie boekstempels
Bibliotheek van het Hendrik Kraemer Instituut (HKI)
De geschiedenis van de bibliotheek gaat terug tot het jaar 1797, toen bij de oprichting van het Nederlandsch Zendelinggenootschap (NZG) te Rotterdam een kleine handbibliotheek werd opgezet ten bate van het zendingsonderwijs. In 1905 werd in deze stad de Nederlandsche Zendingsschool opgericht. In 1907 werd de school verplaatst naar Oegstgeest. In 1946 werd de Zendingsschool omgezet in een Zendingshogeschool, dit met het doel om aan theologische kandidaten of verder gevormde theologen een aanvullende opleiding te geven met betrekking tot de zendingsarbeid. Ook andere typen van zendingsarbeiders (onderwijzers, artsen, landbouwkundigen enzovoorts) ontvingen hier een voor hen geschikte zendingsopleiding.
In 1971 fuseerde de hervormde Zendingshogeschool met de Zendingsopleiding van de Gereformeerde Kerken te Baarn tot het Hendrik Kraemer Instituut (HKI). De naamgever van dit instituut, Hendrik Kraemer (geboren Amsterdam 17 mei 1888, overleden Driebergen 11 november 1965), was taalkundige, zendeling, godsdienstwetenschapper en missioloog. Na zijn opleiding tot zendeling te Rotterdam (1905-1909) en een studie Indonesische taal- en letterkunde (1911-1921 promotie) werd hij als taalgeleerde en adviseur voor zendingsvraagstukken uitgezonden naar Nederlandsch-Indië (1922-1937).
In 1999 verhuisde het HKI van Oegstgeest naar het Landelijk Dienstencentrum van de Samen-op-Wegkerken te Utrecht. Toen de kerken in 2004 fuseerden, werd het HKI het opleidingsinstituut voor missionaire arbeid van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), bestuurlijk onderdeel van opleidingscentrum Hydepark.
De volgende collecties maken deel uit van de Bibliotheek van het Hendrik Kraemer Instituut:
Collectie Utrechtsche Zendingsvereeniging
| Onderwerp: | missiologie, Oosterse talen en culturen |
| Jaar uitgave: | 1537-2017 (zwaartepunt: 1850-1950) |
| Omvang: | ruim 888 titels |
| Documentsoort: | gedrukt werk: monografieën, tijdschriften, cartografisch materiaal; handschriften, waaronder enkele lontarhandschriften |
| Ontsluiting: | gedeeltelijk ontsloten in de computercatalogus op de volgende provenances: – Bibliotheek Hendrik Kraemer Instituut (Oegstgeest) – Hendrik Kraemer Instituut (Oegstgeest) – HKI – Bibliotheek Nederl. Zendingshogeschool (Oegstgeest) – Nederlandsch Zendingsgenootschap (Rotterdam) – Utrechtsche Zendingsvereeniging (Utrecht) hki_index (index op de artikelen in de aanwezige tijdschriften) |
| Algemene literatuur: |
S.C. Graaf van Randwijck, Handelen en denken in dienst der Zending: Oegstgeest 1897-1942, ‘s-Gravenhage 1981, p. 167-188. Chr.G.F.de Jong, Beredeneerde bibliografie betreffende Hendrik Kraemer sinds 1988, in: Documentatieblad voor de Geschiedenis van de Nederlandse Zending en Overzeese Kerken 9, no. 2 (2002) 61-81. Hendrik Kraemer bibliografie en archief : een uitgave ter gelegenheid van het 100e geboortejaar van prof. dr. H. Kraemer (samengesteld door Retnowinarti, M. van der Meij en Th.C. van der Meij ; onder leiding van M. Dirkzwager ; met een inleiding van M.R. Spindler), Leiden [etc.],Interuniversitair Instituut voor Missiologie en Oecumenica, 1988. Het Utrechts Archief: Zendingshogeschool/Hendrik Kraemer Instituut W.A. Visser-’t Hooft, “Levensbericht Hendrik Kraemer“, in: Jaarboek KNAW 1965-1966, Amsterdam, p. 404-408. E. Jansen Schoonhoven, “Kraemer, Hendrik“,in: Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme 1 (1978) 104-111. I.H. Enklaar, De geschiedenis van het Zendingshuis der Nederlandse Hervormde Kerk, Oegstgeest 1985. P.J. Izeboud, De bibliotheek van het Hendrik Kraemer Instituut : een beschrijving. [S.l.], 1985. Klaas van Oosterzee en Annemieke Lobbezoo, Zending in Ontwikkeling, 1951-1991. Veertig jaar kerkelijke zending, Oegstgeest 1991. J.A. Zeilstra, “Hendrik Kraemer Instituut”, in: Christelijke Encyclopedie. Kampen, 2005, 777-778. J.A. Zeilstra, “Hendrik Kraemer”, in: Christelijke Encyclopedie. Kampen, 2005, 1052-1053. H. Lems en K. van Vliet (samenst. en red.), Geroepen tot zending : gids voor onderzoek naar de geschiedenis van de Hervormde zending in Indonesië en elders. Utrecht, Stichting de Zending der Protestantse Kerk in Nederland en Het Utrechts Archief [2010]. Chris de Jong, “Van Nederlandsch Zendeling Genootschap tot Hendrik Kraemer Instituut : twee eeuwen Nederlandse zendingsopleiding”, in: Jaarboek voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme na 1800 20 (2012) 57-76. Hans Visser, “Het Hendrik Kraemer Instituut (1971-2000)”, in: Protestantse zendingsopleiding in Nederland (1797-2010). Onder red. van Gerrit Noort. Zoetermeer, 2012, p. 143-184. “Boekencollectie Kraemerinstituut in Utrecht ontsloten“, in: Reformatotorisch Dagblad, 30-11-2013. Missiologisch erfgoed : continuïteiten discontinuïteit in missiologische reflectie in Protestants Nederland / PKN : lezingen symposium 3 februari 2017. Huub Lems, redactie. Utrecht : Stichting De Zending der Nederlands Hervormde Kerk / Protestante Kerk in Nederland 1946-2016, 2017. |
| Opmerkingen: | monografieën op formaat en jaar van publicatie (voor of na 1900) geplaatst op de signaturen: PKA … tot en met PKH … ; tijdschriften op HKI … ; handschriften op Hs 17 B 83-129. De collectie bevat veel materiaal in Oosterse talen (Maleis, Javaans, Bahasa Indonesia). Het archief van het Hendrik Kraemer Instituut is ondergebracht in het Utrechts Archief. |
| Groei: | afgesloten |
| Overige informatie: | bij de verhuizing van het HKI naar Utrecht in 1999 werden de oudere boeken en tijdschriften uit de bibliotheek van het HKI als bruikleen in de UB Utrecht geplaatst. In 2004 werd de collectie verder uitgedund, door alle boeken vóór 1979 gepubliceerd te ontdubbelen en naar de UB over te brengen. |